Maanfasen, wat is dat?

Op deze pagina zal ik proberen uit te leggen wat maanfases zijn.

Als je zo nu en dan naar de maan kijkt, zul je wel hebben opgemerkt dat de maan er steeds anders uit ziet. Het lijkt of er iedere dag een stukje van de maan af gaat of er bij komt. Natuurlijk is dit niet zo. De maan is gewoon een grote witte bol. Maar, net zoals de aarde om de zon draait, draait de maan om de aarde. Hier doet 'ie ongeveer 28 dagen over. Daar komen de maanden ook vandaan. De volgende illustratie illustreert mijn komende uitleg:


Je ziet dat de maan om de aarde draait. De verhoudingen in deze tekening kloppen niet, het is meer een schematische uitbeelding. Want de afstand van de aarde naar de zon is 150.000.000 km, en de afstand van de maan naar de aarde zo'n 300.000 km. Door op de maan te klikken, kan je een plaatje opvragen, hoe de maan eruit ziet, op het moment dat je erop klikte.

Op de ene kant van de aarde schijnt de zon. Aan de andere kant is het nacht. Bij de maan is dat ook zo. Er kan maar op een kant zonlicht vallen. Op de andere zijde is het nacht. Maar doordat de maan om de aarde heen draait, zien wij steeds de schaduwgrens veranderen. Dus als de maan achter de aarde staat, zien wij de hele kant van de maan die door de zon wordt beschenen. Dit noemen we de volle maan. Als de maan aan de andere kant van de aarde staat, zien wij alleen de donkere kant van de maan. Dit noemen we nieuwe maan. En als de maan aan de zijkanten van de aarde staat, zien wij maar een half deel van de maan. Als we de rechter helft zien, is dit het eerste kwartier, zien we de linker helft, is dit het laatste kwartier. Een truukje om te onthouden wanneer het eerste kwartier en laatste kwartier is, is dit; als je met de maan een p kan maken is het eerste kwartier (de p van premiere, frans voor eerste). Kan je met de maan een d maken, is het laatste kwartier (de d van derniere, frans voor laatste).


Misschien vraag je je af waarom je altijd dezelfde kant van de maan ziet, terwijl je weet dat de maan om de aarde draait. Dan zou je dus eigenlijk steeds een andere kant moeten zien. Nou wil het toeval, dat de maan precies in dezelfde tijd om de aarde draait, als om z'n as. Dus als de maan een vierde van z'n baan heeft voltooid, is 'ie ook een kwart gedraait. Nou is het niet zo dat we precies de helft van het oppervlak van de maan zien. Doordat de maan in een ellipsvormige baan rond de aarde draait, klopt het voorbeeldje van hiervoor niet helemaal meer. We kunnen zo'n 60 % van het oppervlak van de maan zien. Het lijkt of de maan nee schudt, want hij gaat een klein beetje heen en weer.

Trouwens, zo heel toevallig is het niet dat de maan steeds dezelfde kan laat zien, want waarschijnlijk zijn de maan en de aarde ooit in botsing gekomen. De aarde draaide mooi zijn rondje om de zon, en de maan vloog een beetje door het heelal. Op een gegeven moment raakte de maan de aarde. Door de hitte van de inslag smolt er een heel groot stuk van de aarde en de maan werd versplinterd. Stukken van de maan en de aarde gingen om de aarde draaien, verbonden met de aarde. Hierdoor bleef het puin dat de maan zou worden met dezelfde kant naar de aarde gericht. De maan en de aarde werden onder invloed van hun eigen zwaartekracht weer rond, terwijl andere puindelen weer op de maan of de aarde terugvielen. Dat stuk dat de verbinding vormde tussen de maan en de aarde was al veel eerder terug gevallen. Je moet dat stuk ook niet zien als een soort balk of boog tussen de twee bollen, maar een hoop rotsblokken die er zo'n beetje tussen zweefden.




Terug naar Arnejan's Homepage